KERK VAN ZUURBEMDE KRIJGT TORENKRUIS EN -HAAN TERUG

Bijna twintig jaar geleden werden zowel het torenkruis als de -haan van de Sint-Catharinakerk van Zuurbemde uit veiligheidsoverwegingen weggenomen. De afwezigheid ervan liet een leegte achter, die door heel wat dorpsgenoten werd gevoeld. Gelijktijdig met de gesubsidieerde renovatiewerkzaamheden aan de buitenzijde van de kerk kregen het kruis en de haan een intensieve opknapbeurt. Het terugplaatsen van het kruis is ondertussen gebeurd, het terugzetten van de haan is voorzien op dinsdag 19 december 2023 om 11 uur. Pastoor Luc Thiry zal hem opnieuw inzegenen, in aanwezigheid van burgemeester Peter Reekmans en schepen Tom Struys, leden van de kerkfabriek Sint-Franciscus en geïnteresseerde dorpsgenoten. De terugkeer is meer dan een fysieke restauratie, het is een sterk symbolisch gebaar voor de gelovigen en de bredere gemeenschap.

Waarom prijkt er een (wind-)haan op een kerktoren?
Het antwoord ligt niet alleen in het praktische nut van het kunnen aflezen van de windrichting door naar de haan te kijken. Het roept ook de vraag op waarom men specifiek een ijzeren haan verkiest boven bijvoorbeeld een beeld van een kat of duif.

Bij de Germaanse en Keltische volkeren gold de haan als een symbool van vruchtbaarheid, hoop en bescherming. De haan zocht steevast een hoge plek in de boom op, en wanneer dreiging naderde, kraaide de haan als waarschuwing, waardoor de gemeenschap op de hoogte werd gebracht van het naderend gevaar. Tijdens de kerstening werden symbolen die niet strijdig waren met het christelijke geloof behouden, omdat ze een dierbare betekenis hadden voor de mensen. Aan de symbolen werd een christelijke symboliek toegevoegd.

Over het algemeen wordt aangenomen dat de haan gelovigen moet herinneren aan de geschiedenis van de apostel Petrus, zoals beschreven in het Evangelie. Petrus verraadde Jezus drie keer voordat de haan kraaide, zoals eerder door Jezus was voorspeld. Met dat in het achterhoofd, mag de haan op de kerktoren een oproeper zijn voor ons om Christus trouw te blijven, ten einde toe. En als het niet lukt, zoals bij Petrus, mogen we altijd bij Jezus terugkeren om vergeving te vragen.

De oudste bekende schriftelijke vermelding van een windhaan dateert uit het jaar 820. Bisschop Rampertus van Brescia (Italië) liet destijds een bronzen haan gieten om te plaatsen op de toren van de kerk San Faustino Maggiore.